Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Dinleme Stratejilerine Dayalı Etkinliklerin Öğrenci Görüşlerinden Hareketle Değerlendirilmesi
(Evaluation of Activities Based On Listening Strategies According To Students’ Perceptions in Teaching Turkish as a Foreign Language )

Yazar : Merve UZUN GÜLKAYA  - Hatice Çiğdem YILDIRIM  
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2023
Sayı : 3(2)
Sayfa : 112-131
Doi : 10.5281/zenodo.10427215
    


Özet

Dinleme, bireyin hem dış dünyayla bağlantı kurmasını sağlayan hem de anlama ve anlatma becerilerini besleyen bir eylemdir. Dinleme becerisi, konuşma ve yazma becerileri başta olmak üzere diğer beceri alanlarından beslenerek gelişir ve en az okuma becerisi kadar önem taşımaktadır. Bu nedenle dinleme öğretimi; bireysel ve çevresel etkenlerin neden olabileceği her türlü durumun dikkate alınarak planlandığı, bilinçli ve kasıtlı öğrenme yaşantılarıdır. Dinleme öğretiminin verimli şekilde gerçekleşmesi, dinleme becerisini olumlu yönde geliştirecektir. Dinleme öğretiminin her aşaması kendi içerisinde önemli süreçlere sahiptir. Dinleme sürecinin öncesi, sırası ve sonunda yapılacak etkinliklerle Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin dinleme becerilerini geliştirmek mümkündür. Bu doğrultuda araştırmanın amacı, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde dinleme stratejilerine dayalı etkinliklerle gerçekleştirilen öğretim sürecinin öğrenci görüşlerinden hareketle değerlendirilmesidir. Ankara’da bulunan bir yükseköğretim kurumunun dil uygulama ve araştırma merkezinde Türkçe öğrenen ve B1 düzeyinde bulunan 26 öğrenci, araştırmanın çalışma grubu olarak seçilmiştir. Öğrencilerle sekiz hafta boyunca gerçekleştirilen strateji öğretimine dayalı dinleme etkinliklerinin ardından bireysel yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler daha sonra içerik analizi kullanılarak yorumlanmaya hazır duruma getirilmiştir. Bulgulardan hareketle çalışma grubunda bulunan öğrencilerden büyük bir kısmının (n=24) dinleme stratejileriyle yapılan öğretim süreci hakkında olumlu görüş geliştirdiği; not alma (n=4), tartışma (n=4), anahtar kelimelerle çalışma (n=4), başlık bulma (n=1), oyunlaştırma (n=1), teknoloji kullanımı (n=1) stratejilerinin en çok vurgulanan stratejiler olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Bunlarla beraber öğrencilerin strateji kullanımıyla beraber yalnızca dinleme becerileri değil diğer becerilerinin de geliştiğini ifade etmiş olmaları ve öğrendikleri stratejileri daha sonra da kullanacaklarını belirtmeleri araştırmanın önemli sonuçları arasında yer almaktadır. Sonuç olarak, dinleme stratejilerinin öğretimine dayalı sürecin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen bireylerde olumlu iz bıraktığı görülmüş ve bu doğrultuda çeşitli önerilere yer verilmiştir.



Anahtar Kelimeler

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, dinleme becerisi, dinleme stratejileri, dinleme etkinlikleri, strateji öğretimi.



Abstract

Listening is an action both allows an individual to connect with the outside world and nourishes their understanding and narrative skills. Listening skill develops by feeding on other skill areas, especially speaking and writing skills, and is at least as important as reading skill. For this reason, teaching listening is a conscious and intentional learning experience in which all kinds of situations that may be caused by individual and environmental factors are planned by taking into account. Effective instruction of teaching listening will improve listening skills positively. Each stage of listening teaching has important processes in itself. It is possible to improve the listening skills of those who learn Turkish as a foreign language with activities to be held before, during and at the end of the listening process. In this direction, the aim of the research is to evaluate the teaching process carried out with listening strategies based activities in the teaching of Turkish as a foreign language based on the opinions of students. 26 students who are learning Turkish at the language application and research center of a higher education institution in Ankara and are at the B1 level were selected as the research group of the research. After listening activities based on strategy teaching conducted for eight weeks, individual semi-structured interviews were conducted with the students. The data obtained were then made ready for interpretation using content analysis. Based on the findings, it was concluded that most of the students in the research group (n=24) developed a positive opinion about the teaching process using listening strategies; note taking (n=4), discussion (n=4), working with keywords (n=4), title finding (n=1), gamification (n=1), technology use (n=1) strategies were the most emphasized strategies. In addition, the fact that students stated that not only their listening skills but also their other skills have improved with the use of strategies, and that they will use the strategies they have learned later, is among the important results of the research. In conclusion, it was seen that the process based on teaching listening strategies left a positive mark on individuals who learn Turkish as a foreign language, and various suggestions were given in this direction.



Keywords

Teaching Turkish as a foreign language, listening skill, listening strategy, listening activities, strategy teaching.