Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde –(X)yor Yüklemleştiricisinin Görünüşü
(The Aspect of -(X)yor Predicator in the Teaching of Turkish as a Foreign Language )

Yazar : Can AKCAOĞLU    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 5(1)
Sayfa : 107-128
Doi : 10.5281/zenodo.15153956
30    34


Özet

Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde, modern anlayışın getirdiği çizgide Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni’nin sunduğu birtakım yaklaşım ve ilkeler takip edilerek öğretim uygulamaları gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda genel olarak yabancı dil öğretiminde, geçmişte kısıtlı becerileri ön plana alan yaklaşımlar bulunsa da günümüzde İletişimsel Yaklaşım ve eylem odaklılık temel bakış açısını oluşturmaktadır. Bu açıdan ele alındığında iletişim, dil öğretiminin nihai amacıdır. Bu amaç doğrultusunda üretici ve algısal alanda dört temel beceri olan konuşma, yazma, dinleme ve okuma becerilerine yönelik çalışmanın yanı sıra bu becerileri işler kılan dil bilgisi öğretimi üzerine de yoğunlaşılmıştır. İletişim için ise söz konusu beceriler kaçınılmaz olarak gereklidir. Lars Johanson’un Türkçede sistematize ettiği görünüş, burada konu edinilen şimdiki zaman -(X)yor yüklemleştiricisi özelinde, bütüncül öğretimi açısından ele alınacaktır. Ele alınan iki yabancı dil olarak Türkçe öğretim setinin sunduğu örnekler ve aktardığı işlevler; fiillerin bitmişliği, bitmemişliği, sürerliği gibi görünüş perspektifleri üzerinden incelenmiştir. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi ve veri analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgularda; öğretim setlerinin, ilgili ekin hedeflendiği biçimde sadece şimdiki zamana yönelik örnekleri sunmadığı tespit edilmiştir. Öğrenicilerin sağlıklı şekilde iletişim kurabilmesi için bu görünüş ve işlevlerin önemli olduğu düşünülmektedir. Öğrenici için anlamlı bir öğrenme süreci sağlanması ve kafa karışıklığı yaratmaması için görünüş perspektiflerinin birbirinden ayrılarak sunulması önerilmektedir. Buna göre gruplandırılmış örnek ve alıştırma sunumunun yararlı olacağı kanaatine varılmıştır.



Anahtar Kelimeler

Ankara Üniversitesi, dil bilgisi öğretimi, Gimdiki zaman, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Yunus Emre Enstitüsü



Abstract

In the teaching of Turkish as a foreign language, teaching practices are carried out by following a series of approaches and principles offered by the Common European Framework of Reference for Languages in line with the modern understanding. In this context, although past approaches to foreign language teaching generally focused on limited skills, the Communicative Approach and action-oriented perspective form the fundamental framework today. When viewed from this perspective, communication is the ultimate goal of language teaching. In line with this goal, besides working on the four basic skills of listening, reading, speaking, and writing in the productive and receptive domains, there is also a focus on grammar teaching, which enables these skills to function effectively. These skills are inevitably necessary for communication. The aspect, as systematized by Lars Johanson in Turkish, will be addressed here in terms of comprehensive teaching, specifically focusing on the present continuous tense suffix -(X)yor. The examples presented and the functions conveyed by the two Turkish as a foreign language coursebook sets examined have been analyzed through the perspectives of aspect including perfectivity, imperfectivity and cursus of verbs. In the research, document and data analysis methods, which are among the qualitative research designs, were used. The findings obtained from the study revealed that the teaching sets did not present examples of the suffix solely marking the present tense as targeted. It is believed that these aspects and functions are important for learners to communicate successfully. It is suggested that aspect perspectives be presented separately to ensure a meaningful learning process for the learner and to avoid confusion. It was concluded that the presentation of examples and exercises grouped accordingly would be beneficial.



Keywords

Ankara University, grammar teaching, present tense, teaching Turkish as a foreign language, Yunus Emre Institute