Abstract


Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dil Bilgisi Özyeterlik Algıları

Dilin canlı varlık olma vasfını sürdürmesinden insanlar arasında iletişimi sağlamasına varıncaya kadar dilin sahip olduğu işlevleri yerine getirmesinde önem taşıyan dil bilgisi, Türkçe öğretiminde önemli bir yer tutmaktadır. Dil bilgisini öğreten öğretmenlerin alan bilgisi ve öğretim becerilerinin yanı sıra bu bilgi ve becerilerin uygulanmasına yönelik olarak kendilerine dönük algı ve tutumları da önemlidir. Bu algı ve tutum ise özyeterlik kavramıyla açıklanmaktadır. Bireylerin herhangi bir zorluğa karşı başarıya ulaşıp ulaşamayacaklarına yönelik inançlarını, algılarını ve tutumlarını ifade eden özyeterlik kavramı; dil bilgisi öğretiminde Türkçe öğretmenlerinin rolü gereği önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, Türkçe öğretmeni adaylarının dil bilgisi özyeterlik algıları Yılmaz (2019) tarafından hazırlanan “Dil Bilgisi Öz Yeterlik Algısı Ölçeği” kullanılarak çeşitli değişkenler açısından tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda “Türkçe öğretmen adaylarının dil bilgisi özyeterlik algıları cinsiyetlerine, Türkçe öğretmenliği bölümünü seçme amaçlarına, hangi fakültede olduklarına, sınıf düzeyine ve akademik not ortalamalarına göre farklılık göstermekte midir?” sorusuna yanıt aranmıştır. Araştırmanın örneklemini 2021-2022 Eğitim Öğretim Yılı Güz Döneminde Gaziantep Üniversitesi Gaziantep ve Nizip Eğitim Fakülteleri Türkçe Eğitimi Bölümünde eğitimine devam eden, her sınıf düzeyinden toplam 276 Türkçe öğretmeni adayı oluşturmuştur. Türkçe öğretmen adaylarının dil bilgisi öz yeterlik algılarını tespit etmek amacıyla kullanılan ölçek 23 maddeden oluşmaktadır. Nicel yöntem ile yapılan bu çalışma, tarama modeliyle desenlenmiştir. Ölçme aracı olarak likert tipi ölçek belirlenmiştir. Verilerden elde edilen bulguların analizi için SPSS 22.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Türkçe öğretmeni adaylarının dilbilgisi öz yeterlik algıları cinsiyet değişkeni açısından kadın öğretmen adayları lehine, Türkçe öğretmenliği bölümünü tercih etme amaçları değişkeni açısından istediği bölüm olduğu için seçenler lehine, fakülte değişkenine göre Nizip Eğitim Fakültesinde eğitim gören Türkçe öğretmeni adayları lehine sonuçlandığı görülmüştür. Sınıf düzeyi değişkeni açısından bakıldığında ölçeğin boyutları arasında anlamlı farklılık görülmüş ancak toplam açısından anlamlı farklılığa ulaşılamamıştır. Akademik başarı ortalamalarına göre boyutlar arasında anlamlı farklılık görülürken toplam açısından anlamlı farklılığa rastlanamamıştır.



Keywords

Dil bilgisi, dil bilgisi öğretimi, özyeterlik, özyeterlik algısı, Türkçe öğretmeni adayları


Kaynakça