Söz varlığı, bir dilin düşünüş ve dünyayı algılayışına dair önemli ipuçları veren bir dil hazinesidir. Söz varlığından hareketle toplumlar hakkında yaşayışından, geleneğine, tarihine ve inançlarına kadar pek çok bilgi edinilebilmektedir. Söz varlığının şekillenmesinde kültürün önemli bir etkisi vardır. Kültür; toplumların aynası, tecrübesi ve dünya görüşüdür. Bu anlayışla kültür; kişinin düşündüğünü, istediğini, beğendiğini, gördüğünü, yaşadığını ifade ettiği dilinin şekillendiricisi durumundadır. Sözcüklerin dil içerisinde taşıdıkları anlamlarında dilin oluştuğu kültürün büyük bir etkisi vardır. Bu çalışmanın konusunu oluşturan Türkçedeki hayvan isimleri de Türkçenin söz varlığında önemli bir yere sahiptir. Özellikle Türk kültür tarihine bakıldığında hayvancılığa bağlı yaşam şekli ve tabiatta yaşam Türkçenin söz varlığında etkili olmuş ve hayvanlarla ilgili pek çok sözcük böylece Türkçenin söz varlığında yerini almıştır. Hayvan isimlerinin temel anlamlarının dışında çeşitli sözcüklerle birlikte metaforik şekilde kullanımı Türk düşünüşü ve algısı ile ilgilidir. Her insan ana dilinde düşünür ve ana dilinde dünyayı algılar. Türkçeyi yabancı bir dil olarak öğrenen kişi de dünyayı artık Türk kültürünün algısı ve düşünüşünde anlamaya başlayacaktır. Bu sebeple Türkçenin söz varlığında metaforik kullanımlara sahip hayvan isimleri de Türkçenin yabancı bir dil olarak öğretiminde Türk kültürüne ait bir anlam evreni olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışmada kültürü göstergelerle örülü bir kültür dizgesi olarak gören Rus göstergebilimci Yuri Lotman’ın göstergeküre yaklaşımı çerçevesinde Türkçedeki hayvan isimleri birer Türk kültürü etrafında şekillenmiş göstergeküresel alan olarak ele alınmıştır. Bu göstergeküresel alanın varlığına ve Türkçenin yabancı bir dil olarak öğretiminde sözvarlığı kazandırmadaki önemine değinilmiş, göstergeküresel bir alan olarak görülen Türkçedeki hayvan isimleri, taşıdıkları anlamlar ve kullanım alanlarına göre Türk kültürüne ait düşünüş ve algının Türkçenin sözvarlığına etkisini göstermek amacıyla çalışma içerisinde sınıflandırılmıştır.
Göstergeküre, Yuri Lotman, Türkçe öğretimi, söz varlığı, hayvan isimleri.