Abstract


Türkçeyi Yabancı/İkinci Dil Olarak Öğrenenler İçin Akademik Türkçe Öğretimi

Sosyal iletişim amaçlı genel Türkçe derslerinin, eğitim amacıyla yabancı dil öğrenenlerin fakülte ve enstitülerdeki derslerde karşılaştıkları Türkçe ihtiyaçlarını yeterli düzeyde karşılayamadığı bilinmektedir. Bu nedenle üniversitelerimizde uluslararası öğreniciler için genel iletişim amaçlı Türkçe öğretiminden sonra akademik ortamlardaki iletişimlerini kolaylaştırmak amacıyla akademik Türkçe dersleri verilmektedir. Bu kapsamda akademik Türkçe, akademik dile yönelik betimleyici özellikler ve yabancı/ikinci dil olarak Türkçe öğrenicilerinde geliştirilmesi gereken beceri alanındaki yeterlilikler olmak üzere iki temel kategoride değerlendirilmiştir. Akademik dile yönelik betimleyici özellikler dil bilgisi ve söz varlığı açısından, öğrenicilerde geliştirilmesi gereken becerilerse okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerileri kapsamında araştırma konusu yapılmıştır. Çalışma, yabancı/ikinci dil olarak akademik Türkçenin kapsamı ve öğrenicilerde geliştirilmesi gereken beceri alanlarının betimlenmesi amacındadır. Araştırma alanyazın taraması düzeneğindedir. Bu kapsamda, akademik Türkçenin tanımı ve özellikleri, ilgili alanyazına göre yapılmıştır. Ardından akademik Türkçe metinlerinde kullanılan dil bilgisi yapıları ve bu yapılara bağlı olarak değişen üslup (etken/edilgen dil kullanımı) nedenleriyle açıklanmıştır. Akademik Türkçenin söz varlığına ilişkin akademik ve teknik sözcükler tanımlanmış ve akademik metinlerdeki kullanım yüzdeleri alanyazına göre verilmiştir. Akademik dil becerilerinden okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerileri Global Scale of English Learning Objectives for Academic English’e göre öğrenme amaçlarından örnekler verilerek yorumlanmıştır. Çalışmanın sonucunda akademik Türkçe alanında çalışmak isteyenlere, akademik Türkçenin çalışma kapsamına alınan dil bileşenlerinden dil bilgisi, söz varlığı; dil becerilerinden de okuma, dinleme, konuşma, yazma ve dinleme becerileri konusunda araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur. Bununla birlikte akademik Türkçe öğretimi üzerine çalışanlara ilgili alanyazın kapsamında bir betimleme sunulmuştur. 

Keywords

 Akademik dil becerileri, akademik dil bilgisi, akademik söz varlığı, akademik Türkçe
Kaynakça

Ak-Başoğul, D., & Aksu-Raffard, C. (2020). Akademik Türkçe öğretiminde dilbilgisi. B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik amaçlar için Türkçe öğretimi içinde (ss. 271-304). Pegem Akademi.
Aksan, D. (2015). Türkçenin sözvarlığı. Bilgi.
Ananiadou, S. (1994). A Methodology for automatic term recognition. Published in Proceeding COLING '94 Proceedings of the 15th conference on Computational linguistics, (2), 1034-1038.
Boylu, E. (2020). Akademik Türkçe öğretiminde eylem odaklı etkinliklerle değerlendirme. B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik amaçlar için Türkçe öğretimi içinde (ss. 379-428). Pegem Akademi.
Chou, C. (2012). Understanding on-Screen Reading Behaviors in Academic Contexts: A Case Study of Five Graduate English-As-A-Second-Language Students. Computer Assisted Language Learning, 25(5), 411-433
Coxhead, A. (2000). A New Academic Word List. TESOL QUARTERLY, 34(2),213-238.
Çelik, M. E. (2020). Akademik Türkçe öğretiminde okuma eğitimi. B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik amaçlar için Türkçe öğretimi içinde (ss. 131-162). Pegem Akademi.
Çoktuksöken, B. (2010). DıG dünya-düGünme-dil iliGkisi olarak bilgi. B. Çotuksöken ve A. Tunçel (Ed.), Bilgi Felsefesi içinde (ss. 17-31). Heyamola.
Demir, N. (2017). Temel Kavramlar. H. Pilancı (Ed.), Türkçe Biçim Bilgisi içinde, (ss. 2-25). Anadolu Üniversitesi.
Demir, N. (2020a). Akademik dil ve akademik Türkçe. 27 gubat 2021?de https://fikircografyasi.com/makale/akademik-dil-ve-akademik-turkce adresinden erişildi
Demir, N. (2020b). Akademik Türkçe ve temel sorunları. B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik amaçlar için Türkçe öğretimi içinde (ss. 1-20). Pegem Akademi.
Demir, N., & Yılmaz, E. (2012). Türk dili el kitabı. Grafiker.
Diani, G. (2009). Exploreing the polyphonic dimension of academic book review articles in the discourse of linguistics. Dervin, F and Suomela-Salmi, E. (Eds.) Cross-Linguistic and Cross-Cultural Perspectives on Academic Discourse içinde (ss. 135-149). Amsterdam: John Benjamins.
Ercan-Güven, A., & Gürbüz-Us, R. (2020). Akademik Türkçe öğretiminde dinleme eğitimi. B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik amaçlar için Türkçe öğretimi içinde (ss. 191-221). Pegem Akademi.
Erkuş, A. (2009). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Seçkin.
Fløttum, K. (2009). Academic voices in the research article. Cross-Linguistic and Cross-Cultural Perspectives on Academic Discourse, (F. Dervin, E. Suomela-Salmi, Ed.) içinde (ss. 107-122). John Benjamins.
Göçen, G. (2020). Akademik Türkçe öğretiminde konuGma eğitimi. B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik amaçlar için Türkçe öğretimi içinde (ss. 225-266). Pegem Akademi.
Güneş, F. (2010). Öğrenicilerde ekran okuma ve ekranik düGünme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 1-20.
Güngör, H. (2020). Akademik Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik amaçlar için Türkçe öğretimi içinde (ss. 165-187). Pegem Akademi.
İmer, K., Kocaman, A., & Özsoy, S. (2013). Dilbilim sözlüğü. Boğaziçi Üniversitesi.
Jackson, H. (2016). Sözlükbilime giriş. (Çev. Gürlek, M. ve Patat, E.). Kesit.
Karagöl, E. (2018). Akademik yazma açısından lisansüstü tezler [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
Karaman, B. G. (2011). Terim oluşturma yöntemleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 2009/II.
Kıran, Z., & Eziler-Kıran, A. (2013). Dilbilime giriş. Seçkin.
Kocaman Gürata, E., & DurmuG. M. (2020). Özel amaçlı yabancı/ikinci dil öğretimi kapsamında akademik amaçlı Türkçenin yeri. B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik amaçlar için Türkçe öğretimi içinde (ss. 41-66). Pegem Akademi.
Kocaman, A., & Osam, N. (2000). Uygulamalı dilbilim-yabancı dil öğretimi terimleri sözlüğü. Hitit.
Kramsch, C., (2006). Culture in language teaching.K. Brown (Ed.). Encyclopedia of Language & Linguistics (2.bs.) içinde (ss. 322-329). Elsevier Science.
Liu, Z. (2005). Reading Behavior in The Digital Environment: Changes in Reading Behavior Over The Past Ten Years. Journal of Documentation, 61(6), 700-712.
Nation, I. S. P. (2001). Learning vocabulary in another language. Cambridge University.
Özden, M., & Saban, A. (2019). Nitel araGtırmalarda paradigma ve teorik temeller. A. Saban & A. Ersoy (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (ss. 1-29). Anı.
Seyedi, G. (2020). Akademik dilin tanımı ve genel yapısı. B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik amaçlar için Türkçe öğretimi içinde (ss. 23-38). Pegem Akademi.
Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı.
Tüfekçioğlu, B. (2018a). Yabancı dı l olarak Türkçe öğretiminde akademik sözcükler-sosyal b l mlerde derlem tabanlı bir çalışma. Pegem Akademi.
Tüfekçioğlu, B. (2018b). Türkçe bilimsel metinlerdeki fiillerin biçimbirimsel birleşimleri ve sıklıkları -derlem tabanlı bir çalışma. Dr. A. Doğan ve diğerleri (Yay. haz.). XIII. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı, 25-28 Eylül 2018, Varşova-Polonya. Bildiriler içinde (s. 685-695). Bilkent Üniversitesi,
Tüfekçioğlu, B. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi açısından sözlükler. E. Boylu ve L. Gltar (Ed.), Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi politika, program, yöntem ve öğretim içinde (ss. 215-237). Pegem Akademi.
Uzun, N. E. (2006). Biçimbilim temel kavramlar. Papatya. 1 Mart 2021'de http://b-li.ir/ar/06CEFR/4.GSE_LO_Academic_English.pdf adresinden erişildi.