Abstract


Türkmence-Farsça İki Dilli Gençlerin Bireysel Dil Politikaları: Günbed-i Kavus Örneği

Bu çalışma, İran’ın Günbed-i Kavus şehrinde yaşayan Türkmence-Farsça iki dilli gençlerin bireysel dil politikalarını, aile, topluluk, okul ve daha geniş kamusal alanlarda nasıl inşa ettiklerini, sürdürdüklerini ve müzakere ettiklerini incelemektedir. Nguyen’in dil politikası modelinden hareketle, uygulanan, algılanan ve müzakere edilmiş dil politikası bileşenleri temelinde yapılandırılan bu araştırma, etnik azınlık gençlerinin gündelik yaşamlarında geliştirdikleri çok katmanlı dil kullanım stratejilerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, nitel araştırma yöntemiyle yürütülmüş, Günbed-i Kavus’ta yaşayan gençlerle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla veriler toplanmıştır. Araştırma bulguları, Türkmen gençlerin günlük iletişimlerinde çoğunlukla Farsçayı ancak aile içinde ya da etnik aidiyetin ön planda olduğu ortamlarda Türkmenceyi tercih ettiklerini göstermiştir. Cinsiyete bağlı olarak farklılaşan dil tercihleri dikkat çekicidir: Erkek katılımcılar Türkmenceye daha normatif ve korumacı bir tutumla yaklaşırken, kadın katılımcılar Farsçayı daha yaygın kullanmaktadır. Okul ise gençlerin bireysel dil politikalarını en çok etkileyen kamusal alandır. Eğitim kurumlarında Farsçanın zorunlu hâle gelmesi, ana dilin geri planda kalmasına neden olmakta ancak bazı gençler akran etkileşimlerinde iki dilli pratikler geliştirerek direnç göstermektedir. Katılımcılar, ana dillerini yalnızca iletişim aracı olarak değil, aynı zamanda kimliğin, kültürel aidiyetin ve topluluk dayanışmasının bir sembolü olarak görmektedir. Bu bağlamda, bireylerin geliştirdiği dil politikaları hem bütünleştirici hem de araçsal değerlere dayalı çok yönlü bir yapı sergilemektedir. Çalışmada gençlerin dış dilsel müdahalelere karşı benimsedikleri stratejiler uyum sağlama, yeniden yorumlama ve yeniden çerçeveleme başlıkları altında incelenmiştir. Sonuç olarak, Türkmen gençlerin dilsel pratikleri, bireylerin birer fail ve toplumsal aktör olarak sosyal bağlam, ideolojik yönelim ve dilsel tercihler arasındaki etkileşimle biçimlendirdikleri, dinamik ve müzakereye açık bireysel dil politikalarını yansıtmaktadır.



Keywords

Azınlık gençliği, bireysel dil politikaları, iki dillilik, kimlik ve dil, Türkmence-Farsça iki dilliliği


Kaynakça